Lente & Zomer 2012: Uitstap naar Genk & Bezoek Manifesta : 22 juli 2012

Zondag 22 juli : Trein & fiets uitstap naar Genk. Bezoek Manifesta 9!

Ik heb me door Diane laten overhalen om mee te gaan met het Masereelfonds.

We vertrekken met de trein van 6u35 naar Genk, bij aankomst om 9u15 ophaling van onze gehuurde fietsen en op weg naar Waterschei.

De mijn van Waterschei is verbonden met de figuur van André Dumont, Belgisch geoloog en mijnbouwkundige. Het is één van de zeven mijnen van het Kempens steenkoolbekken.

In 1909 werd te Waterschei begonnen met de boringen. Deze boringen waren technisch moeilijk omwille van het grote gevaar op waterdoorbraak en pas in 1921 werd de eerste kolenlaag op een diepte van 658 meter bereikt. De steenkoolproductie startte in 1924. De heidegronden waren ideaal om een volledige site rond de mijn te ontwikkelen. De aanleg van de cites (tuinwijken) startte in 1914 maar werd stopgezet tijdens de Eerste WO en pas in 1925 hervat. Zij werden gebouwd in de typische Engelse cottagestijl. Om het vele werk te kunnen uitvoeren werden gastarbeiders aangetrokken. De mijnen waren echter zwaar verlieslatend en als gevolg hiervan werd de mijn van Waterschei gesloten in 1987.

De mijnterreinen werden met behoud van het hoofdgebouw (in 1993 geklasseerd als beschermd monument) en de schacht, omgevormd tot een wetenschapspark en hoogwaardig bedrijventerrein.

De mijnwerkers van vzw Het Mijn-Verleden hebben het voormalig magazijn van de koolmijn van Waterschei omgetoverd tot een expo die een overzicht geeft van de geschiedenis en het werken in deze koolmijn. In dit “Mijndepot” ziet men unieke mijnmaterialen: werktuigen, machines, originele voorwerpen uit de ondergrond en een collectie grote historische foto’s die een indrukwekkende impressie geven van deze koolmijn.

De hoofdreden van ons bezoek was de biënnale van Manifesta 9! voor de eerste keer in één enkele site ingericht.

Manifesta is ontstaan aan het begin van de jaren 90 als reactie op politieke, economische en sociale veranderingen na het einde van de Koude Oorlog en de daaropvolgende stappen richting Europese integratie. Sinds die tijd heeft Manifesta zich ontwikkeld tot reizend platform voor beeldende kunst gericht op de dialoog tussen kunst en samenleving in Europa. Manifesta is uitgegroeid tot een flexibele en mobiele structuur, welke in staat is om voortdurend te veranderen en zichzelf opnieuw uit te vinden. Voor iedere editie van Manifesta word een nieuwe curator of team van curatoren aangesteld die op hun beurt kunstenaars van over de hele wereld uitnodigen om deel te nemen aan de Biënnale.

Curator Cuauhtémoc Medina (Mexico-City) ontwikkelde een concept voor Manifesta 9 dat inspeelt op de sociale en maatschappelijke impact van het recente mijnverleden in Limburg. Uniek voor deze editie van de biënnale is dat er voor de eerste keer in de geschiedenis van Manifesta niet uitsluitend een internationale, toonaangevende selectie van hedendaagse kunst zal worden getoond. De tentoonstelling zal daarnaast ook een indrukwekkende verzameling historische kunstwerken presenteren, alsook het in de regio rijk bewaarde mijn-erfgoed op een verrassende, innovatieve manier voorstellen aan zowel het lokale als internationale publiek.

De tentoonstelling The Deep of the Modern zal als een drieluik worden gepresenteerd. Voor het eerste luik worden een 40-tal internationale hedendaagse kunstenaars uitgenodigd om vanuit de lokale context nieuw werk te maken, dat de lokale thematiek linkt aan globale issues. Het kunsthistorisch luik geeft een overzicht van kunstwerken van 19de en 20ste eeuw die de impact van de steenkoolindustrie tot onderwerp hebben. Het derde luik focust op het uitgebreide erfgoed dat de mijnindustrie Limburg heeft nagelaten.

Bidkleedjes van Turkse gastarbeiders
1950-1960

Rocco Granata was hier veryegenwoordigd met zijn scooter en jukebox.

"Miner's heads" van Manuel Durán.

Durán (zelf ex-mijnwerker) gebruikt ruwe, alledaagse 'banale' materialen zoals aardappels in zijn sculpturen.

De collectie "livrets des ouvriers" van het Ecomusée in Bois-du-Luc is een waardevolle bron van archiefmateriaal over het leven en werk van mijn werkers in de 19e eeuw, waaronder veel vrouwen en kinderen.

De "Bolivian Coal Line" (1992) van Richard Long

Christian Boltanski's installatie van oude tinnen blikken (volgens Regine blikken van soldatenkoeken ?) is bedekt met de foto's en registratienummers van de mijnwerkers die vroeger werkjzaalm waren in de steenkolenmijn van Grand Hornu, nu het terrein van het MAC's (Musée des Arts Contemporains)

Voor dit kunstwerk "Para-Production" liet Ni Haifeng enkele tonnen textielresten aan elkaar naaien, zodat er een groot, massief, nutteloos obkect ontdtond, waarmee hij het productieproces belangrijker maakjte dan het eindproduct. Er staan naaimachines waar de bezoekers stukken kunnen samenstellen.

Plastic Reef van Maarten Vanden Eynde (geb. 1977 in Leuven)

Toen hij hoorde dat er een grote 'drijvende stortplaats' van plastic rommel ronddobberde over de Stille Oceaan, haalde Vanden Eynde honderden kilo's van dat afvalmateriaal op en smolt het om tot Plastic Reef.

Na een bar-slechte lunch, maar gelukkig was het mooi weer om buiten te zitten, fietsen we naar een andere mijnsite,

Winterslag, die een nieuwe invulling gekregen heeft.

C-mine is een toeristische trekpleister in en rond de voormalige mijngebouwen van Winterslag.

De C-mine site is gebouwd op de fundamenten van de mijn van Winterslag. Op deze site vind je nieuwe architectuur tussen het bestaande industriële erfgoed.

C-mine is een inspirerende plek die voor iedereen wat te bieden heeft.

Het is de ideale uitvalsbasis om de stad en haar mijnverleden te verkennen.